Toen met dezelfde reden, een concert van een van mijn favoriete bands, Mew, uit diezelfde stad. Waar het vorig jaar een concert met het Danish Chamber Orchestra betrof, is dit jaar helaas sprake van een afscheidsconcert in de Royal Arena, na 30 jaar houdt de band er in deze samenstelling mee op. Een bitterzoet bezoek dus.
Frederiksberg
Ik vlieg op woensdagochtend 3 juni naar Kopenhagen en ben in geen tijd in de stad, wat is dat toch fijn. Dit maal overnacht ik in een AirBnB in Fredriksberg. In Frederiksberg woont over het algemeen de wat meer gegoede bevolking en dat is te zien aan de hoeveelheid chique winkels, villa’s en dure appartementsgebouwen. Toch is het ook een zeer gevarieerde wijk. In het centrum ligt een universiteit die zorgt voor veel levendigheid in deze wijk, en er is een grote keuze aan restaurants, theaters, bijzondere modewinkels en gezellige koffietentjes. Om te ontspannen kun je naar een van de mooie parken, waarvandaan je bijvoorbeeld een prachtig uitzicht over Kopenhagen kunt bewonderen. Ik kan pas later op de dag inchecken en reis alleen met een rugzak dus om wat tijd te doden loop ik wat rond in de omgeving en in het winkelcentrum. In de supermarkt koop ik smørrebrød en een soda en lunch op een bankje in het winkelcentrum, de winkelende Denen gadeslaand. Na het inchecken in de kamer en kennis gemaakt te hebben met de gastvrouw van het huis, ga ik op haar aanbevelen naar Landbohøjskolens Have (tuinen van de landbouwschool) en Assistents Kirkegård, een plek die ik vorig jaar ook bezocht, ik zoek altijd begraafplaatsen op, een tic die ik van mijn moeder heb geërfd. Heerlijk ronddwalen en even gedag zeggen bij Andersen en Kierkegaard.
Terug in de tijd
De volgende dag direct naar het Nationaal Museum, een van mijn favorieten. Ik kan hier urenlang ronddwalen. Vorig jaar baalde ik want ze waren nog bezig om de Völva tentoonstelling te bouwen, maar gelukkig is deze nu open. Bij de ingang krijg je een koptelefoon op en wordt je met de stem van de Völva toegesproken en door het verhaal van Ragnarok geleid. Mijn eerste indruk was een van teleurstelling, het is allemaal een beetje kitch en nep, maar toch mooi gedaan. Echter tot mijn grote dank volgt na deze ‘show’ een zaal vol mooie vondsten, ondersteund door verhalen uit saga’s en legenden. En het blijft bijzonder de Völva staffen in het echt te mogen aanschouwen en voelen.
Na een aantal uren loop ik weer naar buiten en besluit een beetje door de stad te dwalen. Goden zij dank is het weer prima, het is droog. De hele week was regen voorspelt, maar uiteindelijk valt er geen druppel tijdens mijn verblijf, zo dankbaar!
Nog meer völva’s
Op vrijdag pak ik de trein naar Køge voor nog meer Völva’s. In het Køge Museum wordt vertelt over de vondsten in de omgeving en de geschiedenis van het gebouw en er is een foto- tentoonstelling van Jim Lyngvild. In elke zaal zijn ook video’s te zien van gesprekken tussen Jim en archeologen, erg interessant om de verschillende invalshoeken te horen en zelf na te denken over hoe de vondsten te plaatsen en interpreteren.
Völver, guld og guder – een debattentoonstelling over Ásatrú met speciale aandacht voor völver.
In samenwerking met Jim Lyngvild heeft het museum een tentoonstelling gemaakt die Ásatrú interpreteert. Ze doen dat met een kritisch oog en een goede verbeelding – want verbeelding, feiten en wetenschappelijke interpretatie gaan hand in hand bij het schrijven van geschiedenis. Graven naar het verleden en zoeken naar artefacten is maar een klein deel van het werk van een archeoloog. Een veel groter deel is het in context plaatsen van wat ze vinden. Hoe zag het leven er duizend jaar geleden uit? Veel dingen laten bijna geen sporen na – gewoonten, tradities, gedachten, overtuigingen, gewoonten. Daarom is elke vondst maar een klein stukje van een hele grote puzzel die waarschijnlijk nooit helemaal in elkaar gezet kan worden. Het vereist interpretatie en verbeeldingskracht om de ontbrekende stukjes te herstellen, en archeologen kunnen het heftig oneens zijn over hoe een stukje eruit moet zien of of het de ene of de andere kant op moet wijzen. Misschien passen ze helemaal niet in elkaar…? Kunstenaar en ontwerper Jim Lyngvild, die met uitgebreide historische kennis en een sterke creatieve impuls zijn kijk heeft gegeven op een aantal situaties uit de Vikingtijd. Een aantal archeologen is gevraagd om zich te verhouden tot Jim Lyngvild’s andere kijk op de geschiedenis. In korte videoclips door de tentoonstelling heen kun je ze horen praten over wanneer en waarom interpretatie nodig is. Je kunt ook meer te weten komen over hoe onderzoekers feiten en interpretaties met elkaar in evenwicht brengen en hoe die twee niet zonder elkaar kunnen als we wijzer willen worden.
Ik zie een aantal bekende gezichten op de foto’s, bijvoorbeeld Inger Tromborg Syverud (van Ing.Borg) waar ik een weekend workshop Seidr heb gevolgd vorig jaar herfst.
De tentoonstelling is gekoppeld aan het Vikingkasteel Borgring, dat in 2014 werd ontdekt op slechts een steenworp afstand van het museum. Het kasteel werd vermoedelijk gebouwd door Harald Blauwtand als symbool dat het christendom naar Denemarken was gekomen.
BESAT – een tentoonstelling over heksen en bijgeloof
1612-1615, in die tijd werden 16 vrouwen in Køge beschuldigd van hekserij in wat we vandaag kennen als het grootste heksenproces van Denemarken. Slechts één ontsnapte met haar leven. In de tentoonstelling ‘BESAT’ kun je een van de donkerste hoofdstukken uit de Deense geschiedenis ontdekken door in de voetsporen te treden van de plaatselijke vrouw Anna Bartkær uit Køge en een aantal van de heksenkwellingen te ervaren waaraan zij en haar familie werden onderworpen – hier in Køge. De tentoonstelling vertelt het verhaal van een tijd van heksenprocessen en -vervolgingen, beschreven aan de hand van Bartkærs unieke geschreven verslagen en authentieke getuigenissen van de processen, en wordt geïllustreerd door Jim Lyngvild, die kunstmatige intelligentie heeft gebruikt om de gebeurtenissen na te bootsen en de beschuldigde heksen tot leven te brengen. Ook hier weer een bekend gezicht, namelijk muzikant en producent Fieke van der Hurk, die eerder genoemde workshop hielp organiseren en een vriendin van een goede vriendin is. Een kleine wereld. Het is uniek dat er een geschreven verslag is van de heksenkwellingen die een lokale familie uit Køge moest doorstaan. De heksenprocessen zijn goed gedocumenteerd dankzij de rekeningen van de kamerheer en de notulen van het stadhuis uit die tijd, waarin de uitgaven van de stad voor het verbranden van de heksen en de getuigenissen die de vrouwen naar de brandstapel leidden, staan vermeld. De tentoonstelling toont een aantal artefacten uit die tijd, waaronder een doopvont waar een van de beschuldigden in plaste, een bed zoals dat waarin veel slachtoffers van hekserij kronkelden van de pijn, een ketel die werd gebruikt om de duivel op te roepen en een kamerpot met heksenkleren ter bescherming tegen heksen.
Het ziet er macaber uit zoals ze daar op de bodem van het graf ligt. Het hoofd is van het dode lichaam gescheiden en staat nu rechtop in het nekgat. Ze willen niets riskeren. De völva is dood. Nu is het tijd om haar een fatsoenlijke begrafenis te geven zodat ze niet terugkomt. Ze krijgt een emmer en een schrijn. En natuurlijk de völva-staf die aan haar zijde ligt. De völva is niet alleen. Er zijn onder andere een schaap en een hond voor haar in het graf gelegd. De hond wordt in tweeën gespleten, een halve slag gedraaid en om een monoliet aan de voeten van de völva gelegd. De oude hengst wordt naar het graf gesleept. Ze prikkelen hem met slagen en schreeuwen tot hij glinstert van het zweet en schuimt om zijn mond. Dan steken en snijden ze in het dier tot het bloed overal spettert. Als de hengst sterft, wordt hij naar het graf gesleept. Hij wordt op zijn buik gelegd met één been over het lichaam van de völva. Aan de rand van het graf zingt de menigte, ritmisch en zingend. Ze vrezen en respecteren de völva. Nu nemen ze afscheid van haar, en ze willen dat het voor altijd is. Zo meteen rollen de mannen enorme keien naar de rand en gooien ze over het paard en de vrouw heen. Voor het geval dat. Völva’s Graf’ is een reconstructie van het spectaculaire Trekroner-Grydehøj graf, dat in 2007 net buiten Roskilde werd ontdekt. Archeoloog Jens Ulriksen hielp bij de opgraving van de völva, het paard, de hond en alle anderen.
Er is ook een tentoonstelling over Satan’s culten in Denemarken in de jaren 70 en een tentoonstelling over begrafenisrituelen uit het Neolithicum. Ook leuk zijn de prenten van de comic Valhalla met begeleidende video gesprekken met de makers.
Voor zo’n klein museum ben ik toch een tijd zoet geweest, het is ook helemaal in mijn straatje. Over straatjes gesproken, Köge is wel erg schattig, ik krijg helemaal het vakantiegevoel en flashbacks naar vakanties in Denemarken met mijn ouders. Er is een markt en veel mensen op de been ondanks dat het flink waait en fris is. Ik dwaal een beetje rond en ga tegen einde van de middag weer met de trein naar Kopenhagen.
MewX
Even snel opfrissen, want die avond is er in een biercafé Skaal een fan meet-up van MewX de fanclub van Mew. Er konden zich maximaal 40 mensen aanmelden en het is gezellig druk (en warm) in het zaaltje, met fans van over de hele wereld, van Australië tot Mexico en Brazilië tot Japan. Zo ontzettend leuk en gezellig. Er is een quiz en een relatief jong groepje fans weet werkelijk alles goed en snel te beantwoorden. De top 3 gaat naar huis met mooie unieke Mew prijzen. We luisteren samen muziek, praten over onze herinneringen van de band en drinken bier. Tot het tijd is de oogjes toe te doen, morgen de grote dag, het concert!
Mew
Over mijn reis met Mew. Ik hoorde voor ze voor het eerst bewust met Snow Brigade, dat moet in 2003 geweest zijn . Ik was verkocht. Eerst dacht ik dat het nummer gezongen werd door een meisje, maar het was Jonas’ falsetto. Ik kocht het album Frengers en deze werd helemaal grijs gedraaid, nog steeds luister ik er regelmatig naar en opvolger And The Glass Handed Kites bleek nog beter. Old love never fades. En nog steeds krijg ik kippenvel.
De eigenzinnige band roept nogal uitgesproken meningen en reacties op, you love it or you hate it, an aquired taste en de nummers hebben soms wat tijd nodig om zich in de ziel vast te klampen en nooit meer lost te laten. Maar goed ik hou van drama, bombast, tegendraadsheid en nummers waar je een beetje je best voor moet doen. Kortom ik hou van deze band en ben ze enorm dankbaar. Muziek is voor mij toch een soort reddingsboei waar ik me in moeilijke tijden aan vastklamp. Mijn favoriete bands hebben me door donkere tijden gesleurd, maar me ook heel veel plezier bezorgd. Live is altijd de ultieme ervaring. Ik heb even voor mezelf alle optredens van Mew waar ik bij was op een rijtje gezet. Farewell…
Live zag ik ze voor het eerst tijdens Noorderslag in 2006. Ik was daar voor mijn werk bij Paradiso en viel met mijn neus in de boter. Live zijn ze fantastisch!
12-Jan-2006
Huize Maas / Eurosonic Festival
Groningen, Nederland
04-Apr-2006
Melkweg
Amsterdam, Nederland
18-Aug-2006
Lowlands Festival
Biddinghuizen, Nederland
08-Jul-2009
Heineken Music Hall
Amsterdam, Nederland
met NIN
11-Nov-2009
Melkweg
Amsterdam, Nederland
23-May-2015
Melkweg
Amsterdam, Nederland
13-Dec-2015
TivoliVredenburg
Utrecht, Nederland
17-May-2017
Paradiso
Amsterdam, Nederland
25-Nov-2017
Explore The North Festival
Leeuwarden, Nederland
20-Oct-2018
Barbican Hall
Londen, Engeland
Matinee Show
08-Apr-2024
DR Koncerthus
Kopenhagen, Denemarken
met Danmarks Underholdningsorkester
31-May-2025
Royal Arena
Kopenhagen, Denemark
En ik heb nog Oslo in december en dan is het over…
Na 30 jaar gaat de band, als vrienden, uit elkaar. Eerder (2015) is helaas gitarist Bo al – met ruzie – uit de band gestapt. Die dingen gebeuren helaas, maar zijn altijd pijnlijk.
Dank Mew voor de soundtrack van mijn leven zijn al deze jaren. De muziek zal altijd blijven bestaan. En ik ben benieuwd naar jullie nieuwe creaties.
The big day
Zaterdagochtend ben ik naar het park Frederiksberg Have gelopen. Onderweg daar naartoe loop ik langs een leuke vlooienmarkt, maar helaas vaak alleen betalen met MobilePay en dat systeem is als Vipps in Noorwegen, alleen te gebruiken als je daar een bankrekening hebt. Nou ja helaas, maar beter ook want er past niets meer in mijn handbagage. Even gezellig sfeer sneeuwen is ook fijn.
Frederiksberg Have is een van de grootste en meest aantrekkelijke groenvoorzieningen in Kopenhagen. Samen met het aangrenzende Søndermarken vormt het een groen gebied van 64 hectare aan de westelijke rand van Inner Copenhagen. Het is een romantische landschapstuin ontworpen in Engelse stijl. Er bevindt zich het Frederiksberg Slot en heel leuk is dat je langs de rand van de dierentuin kunt lopen en gratis en voor niets de olifanten kunt bewonderen. Leuk!
In de middag chill ik nog wat in de AirBnB en ga tijdig richting Royal Arena, waar al een paar fans voor de deur zitten, maar ik ben vroeg en zit dus ook vooraan, dat had ik niet verwacht! Het is een gezellig uitwisselen van verhalen en mensen uit alle windstreken zijn hier. Zo leuk! Gelukkig is het droog en warm en de beveiliging van de zaal is supertof en geeft iedereen die er al vroeg zit een nummer zodat ze als eerste naar binnen mogen. Zo daar kunnen andere deurnazi’s een voorbeeld aan nemen. Sowieso is het enorm relaxed, heel wat anders als twee maanden geleden in Stockholm. En in Oslo in januari had ik ook zo’n deurpersoon die het nodig vond mij helemaal binnenste buiten te keren en de rijen zo te herschikken dat mensen die al lang in de kou stonden niet meer vooraan stonden. Vond hij leuk schijnbaar, die macht. Tja. Maar goed hier was het dus leuk en gezellig en nu twijfel ga ik eerst naar de merch ga of ren ik meteen naar de eerste rij in de arena? Ik besluit toch voor het begeerde T-shirt te gaan en achteraf een goede keuze want alles was na het concert strak uitverkocht. Bovendien sta ik bij Mew liever iets meer naar achteren zodat ik de visuals goed kan zien. Binnen praat ik wat met een stel uit Engeland en kom bij de bar een vriendin uit Nederland tegen. Gezelligheid alom.
Blue Foundation, een bevriende band van Mew, opende de avond met een mooie set, maar ik was te ongeduldig om Mew te zien, dus kon er niet echt van genieten. Gelukkig zie ik ze in het najaar weer in Paradiso.
En na een snelle ombouw is het dan zover. Wat ik me toen weer realiseerde is hoe belangrijk Mew is geweest voor de soundtrack van mijn leven.Want toen ze een prachtige versie van de klassieker ‘156’ inzetten en de hele Royal Arena uitbarstte in gezang, werd ik meegenomen op een soort reis door tijd en ruimte. Het is moeilijk het niet droog te houden, mijn hart zwelt op als ik om me heen de euforische gezichten van de fans zie en de band met hun emoties. Dit evenement is groter als een concert, dit is nostalgie, die als een warme troostende deken over iedereen in de arena heen valt. Het is meer dan de som der delen. Dit is een eerbetoon, een pelgrimstocht om vaarwel te zeggen. Liefde hangt in de lucht, het is prachtig. Terwijl ik met een traan in mijn ooghoek de band voor het laatst live (in Kopenhagen) hoor spelen met Jonas Bjerre voorop, en het refrein van het nummer, “don’t you just love goodbyes”, plotseling een heel nieuwe betekenis krijgt.
De hele zaal springt, klapt en zingt mee terwijl de band ons mee op een reis neemt door hun 30-jarige carrière. We krijgen hits zoals heavy versies van ‘Special’ en ‘The Zookeeper’s Boy’, tranentrekkers zoals ‘She Came Home for Christmas’ en een nieuw nummer in de vorm van het onuitgebrachte ‘Gliding’. Ook nummers uit de begindagen zoals ‘Then I Run’ en het nummer waarmee het volgens Wohlert allemaal begon: ‘I Should Have Been a Tsin-Tsi (For You)’.
“Het is dubbel om te weten dat dit mijn laatste show in Denemarken is. Dank aan mijn vrienden in de band voor 30 jaar avontuur. Ik hou van jullie”, zegt Jonas Bjerre vanaf het podium. “Bedankt dat jullie onze vreemde band al die jaren hebben gesteund.” En we krijgen een versie van ‘Snow Brigade’ die ons meteen kippenvel bezorgt. Jonas Bjerre laat de stemmen van het publiek het overnemen en zingt het tweede refrein, waarna hij volgt met een volledig extatisch ‘Am I Wry, No?’. Tot slot, zoals de traditie voorschrijft, sluiten ze af met ‘Comforting Sounds’, en kan je een lichte trilling in Jonas Bjerre’s stem bespeuren. Er is zeker geen droog oog toen hij hier zijn laatste woorden aan Mew zingt voordat de iconische instrumentale climax van de outro recht in het hart slaat.
Zucht…en toen was het stil. De grote exodus en dankzij de efficiëntie en goede openbaar vervoer van Kopenhagen, rijden metro’s en treinen af en aan en ben ik zo weer terug in de stad. In de metro nog nakletsen met andere concertgangers, gezellig en helemaal niet vervelend zoals het vaak in Nederland’s OV is.
Statens Museum for Kunst
Natuurlijk doe ik door de adrenaline geen oog dicht. Zondag even rustig aan doen. Een bezoek aan het Statens Museum for Kunst. Deense en Noordse kunst zijn erg mijn smaak en dit museum huist interessante werken die ik nog niet eerder had gezien. Ook een leuk stukje Deense kunstgeschiedenis, genieten! Helaas heb ik een groot deel van de modernere kunst moeten overslaan, mijn hoogtevrees vindt de combinatie van veel glas, grote ruimtes en hoogte niet echt leuk, ik heb het geprobeerd, maar het klamme zweet brak me uit, helaas. Ik ben in ieder geval heel dankbaar dat wat ik wilde zien gewoon op de eerste verdieping was te bekijken.
Inmiddels is het prachtig zonnig buiten, dus ik maak een wandeling door Kongens Have, langs het Rosenborg Slot en zo verder naar Nyhavn. Nog een tijdje loop ik rond in de omgeving tot mijn lichaam begint tegen te spartelen, gisteren ruim 8 uur op mijn benen gestaan en enthousiast op en neer gesprongen, ik merk toch dat ik geen 20 meer ben. Dus weer richting Airbnb. Onderweg krijg ik een gratis ijskoffie aangeboden, het is schijnbaar World Milk Day. Nou proost!
Verder beetje chillen en tas pakken, morgen richting luchthaven en weer naar huis.
Dank Kopenhagen, het was weer een waar genoegen, tot ziens!
Alle foto’s: https://flic.kr/s/aHBqjCgABr
Hilsener, Charissa
Leave a Reply